Huidaandoeningen

Wat zijn huidaandoeningen?

Er zijn veel verschillende soorten huidaandoeningen die pijn kunnen doen, jeukklachten of ander ongemak geven. In de algemene populatie komen huidaandoeningen vaak voor.

 

Mensen komen het meest frequent bij de huisarts met klachten van huidinfecties (huidschimmels/ dermatomycosen, wondroos/ erysipelas, krentenbaard/ impetigo), goedaardige huidaanhangsels, moedervlekken, verschillende soorten eczeem (seborroïsch eczeem, constitutioneel eczeem, contacteczeem), atheroomcyste (talgkliercyste), acne en urticariae (netelroos).

 

  • Acne is een huidaandoening waarbij in de huid talgkliertjes verstopt of ontstoken raken en er puistjes ontstaan. Vooral bij mensen tussen de vijftien en vijfentwintig komt acne voor, maar ook op latere leeftijd kan het optreden.
  • Constitutioneel eczeem is een jeukende huiduitslag bij mensen met een allergische aanleg.
  • Contacteczeem is een irritatie van de huid, die ontstaat wanneer de huid in aanraking komt met bepaalde stoffen.
  • Seborroïsch eczeem is een onschuldige aandoening die schilfering geeft en vooral in het gezicht, op het behaarde hoofd en op de oren voorkomt.
  • Psoriasis is een chronische huidaandoening die gepaard gaat met witte/ zilvergrijze schilfering van de huid, roodheid en jeuk. Perioden van tijdelijke verslechtering of verbetering van de huid wisselen elkaar af. Psoriasis is niet besmettelijk.
  • Huidinfecties zijn infecties van de huid door een schimmel, bacterie, virus of mijt.
  • Netelroos (urticariae) is een jeukende huiduitslag met bleke tot roze, licht gezwollen vlekken, ook wel galbulten genoemd. De uitslag ontstaat plotseling en verdwijnt meestal binnen enkele uren tot dagen.

 

Welke klachten geven huidaandoeningen?

  • Acne en puistjes. Kenmerkend voor acne zijn de mee-eters (comedonen) door ophoping van talg. Wanneer de talgklier ontstoken raakt, ontstaat er een rood puistje met uiteindelijk vaak een gele puskop. Soms kan acne littekens geven. Ontstoken puistjes kunnen gevoelig of pijnlijk zijn.
  • Constitutioneel eczeem geeft jeuk, roodheid, zwelling, schilfers, puistjes, blaasjes, kloofjes of korstjes. Soms raken de eczeemplekken geïnfecteerd, dan kan er ook sprake zijn van pustels, pusvorming, gele korsten en pijn.
  • Contacteczeem geeft de volgende klachten: Bij acuut eczeem gaan sterk jeukende, met vocht gevulde blaasjes samen met een diffuse, rode en vurige zwelling. De blaasjes barsten op den duur open, waardoor er vochtige plekken op de huid ontstaan. Deze plekken kunnen door bacteriële besmetting gaan ontsteken (secundaire infectie). Bij chronisch eczeem is de huid juist extreem droog, rood en schilferig. Verder is de huid verdikt en stug (lichenificatie), wat soms samengaat met kloofjes en pijnlijk kan zijn.
  • Chronisch eczeem komt meestal aan de handen voor. Iemand met chronisch eczeem heeft vaak meer last van kloofjes en pijn dan van jeuk.
  • Seborroïsch eczeem veroorzaakt een rode huid en er ontstaan gele, vettige schilfers, ook tussen de haren, op de haargrens, in de wenkbrauwen en achter en in de oren. Het eczeem kan ook jeuk veroorzaken.
  • Psoriasis kan zich op verschillende manieren uiten: enkele plekjes of uitgebreide rode plekken met schilfering en jeuk. De schilfers zijn wittig of zilvergrijs en laten gemakkelijk los. De plekken komen vooral voor op elleboog en knie, op het hoofd en de onderrug. Soms zit het eczeem in de lichaamsplooien, bijvoorbeeld in de liezen, de oksels, de bilspleet of onder de borsten. De plekken kunnen een paar weken, maar soms ook levenslang blijven bestaan. Psoriasis kan ook nagelafwijkingen (kleine deukjes in de nagels) en gewrichtsklachten (vooral aan vingers en tenen) geven.
  • Huidinfecties geven pijn, jeuk, roodheid, schilfering, blaasjes, kloven, witte uitslag, pustels en korsten. Het beeld kan erg variëren tussen de verschillende soorten infecties. Bij diepere infecties zoals wondroos kan er ook sprake zijn van koorts en algeheel ziek zijn.
  • Netelroos (urticariae) geeft jeukende uitslag die plotseling ontstaat en meestal binnen enkele uren tot dagen weer verdwijnt. Het kan ook een bepaald deel van de dag (bijvoorbeeld alleen ´s avonds) voorkomen. Meestal is het een allergische/ overgevoeligheidsreactie, maar ook psychische factoren (spanning, stress) kunnen een rol spelen.

 

Voor mensen met een verstandelijke beperking is het soms niet mogelijk om bovengenoemde kenbaar te maken. Het kan zijn dat de omgeving dan alleen een gedragsverandering opmerkt.

 

Hoe vaak komen huidaandoeningen voor in de algemene bevolking?

De 1 jaars prevalentie van alle huidaandoeningen (waarmee mensen bij de huisarts komen) is 39,2%. 320
Voor de verschillenden huidaandoeningen apart is dit:

  • acne 0,8% 321
  • constitutioneel eczeem ruim 1% 571
  • contacteczeem 4% 571
  • urticariae (netelroos) 0,73% 320
  • psoriasis 0,76% 572
  • bacteriële huidinfecties 3,2% en specifiek impetigo (krentenbaard) bij kinderen tot 9 jaar 3,0% 573
  • schimmelinfecties aan de huid 3,1% (waarvan bijna de helft voetschimmel)
  • scabiës (schurft) 0,04%
  • virusinfecties aan de huid waaronder wratten 2,5%
  • mollusca contagiosa (waterwratten) 2,7%
  • herpes zoster (gordelroos) 0,38%
  • herpes simplex (koortslip en genitale herpes) 0,25%. 320

 

Hoe vaak komen huidaandoeningen voor bij mensen met een verstandelijke beperking?

Dat is voor alle huidaandoeningen bij 43,8% tot 48,3% van de ouderen met een verstandelijke beperking. 327 , 328  Bij adolescenten en jong volwassenen met Down syndroom is dit percentage 56%. 574
Voor de verschillende huidaandoeningen apart is dit:

 

  • Acne: in een Nederlands onderzoek werden de gezondheidsproblemen van 318 mensen met een verstandelijke beperking vergeleken met die van 48.443 mensen uit de algemene bevolking. De mensen met een verstandelijke beperking hadden 2,4 keer vaker acne (4,1% t.o.v. 2,3%). 329 . In een studie onder 203 mensen met downsyndroom had 5,9% acne. 330  Bij jongeren tussen de 10 en 28 jaar met Down syndroom is de prevalentie 71%, wat niet hoger is dan de prevalentie in de algemene populatie rond deze leeftijd. 575
  • Constitutioneel eczeem: In een Nederlandse studie (vragenlijsten) naar alle 2.271 (ouders van) adolescenten met een verstandelijke beperking van de provincies Groningen en Drenthe blijkt de jaarprevalentie voor chronisch eczeem 4,3% te zijn 331 . Bij mensen met het downsyndroom komen een aantal huidafwijkingen vaker voor zoals seborroïsch eczeem, maar constitutioneel eczeem lijkt niet significant vaker voor te komen dan in de algemene populatie. 330 , 332
  • Contacteczeem: het is onbekend hoe vaak contacteczeem voorkomt bij mensen met een verstandelijke beperking. Contacteczeem samen met andere eczemen komen voor bij 5,7% van de mensen met een verstandelijke beperking. In Nederlands onderzoek naar gezondheidsproblemen bleek dit 2,2 keer vaker te zijn dan in de algemene bevolking 329 .
  • Psoriasis: In een Nederlandse studie (vragenlijsten) naar alle 2.271 (ouders van) adolescenten met een verstandelijke beperking van de provincies Groningen en Drenthe blijkt de jaarprevalentie voor psoriasis 1,3% te zijn 333 . Bij het downsyndroom lijkt psoriasis niet significant vaker voor te komen dan in de algemene populatie (0,5% tot 8%). 330 , 332
  • Huidinfecties: vooral voetschimmel komt bij volwassenen met een verstandelijke beperking vaker voor dan in de algemene populatie. In een Nederlands onderzoek werd een prevalentie gevonden van 19%, waarbij het hebben van een verminderde afweer en het dragen van orthopedisch schoeisel specifieke risicofactoren waren. 576 Hoe vaak de overige huidinfecties voorkomen is onbekend. Bij het downsyndroom worden meer infecties (o.a. scabiës) beschreven. 332
  • Urticariae: het is onbekend hoe vaak urticariae voorkomen bij mensen met een verstandelijke beperking.
39,20% Algemene bevolking
43,8% tot 48,3% Mensen met een verstandelijke beperking
56% Mensen met downsyndroom

248

248

Linden van der MW, Wester GP, de Bakker DH, Schellevis FG. Tweede Nationale Studie naar ziekten en verrichtingen in de huisartspraktijk: klachten en aandoeningen in de bevolking en in de huisartspraktijk. Utrecht/Bilthoven: NIVEL/RIVM 2004.

Linden van der MW, Wester GP, de Bakker DH, Schellevis FG. Tweede Nationale Studie naar ziekten en verrichtingen in de huisartspraktijk: klachten en aandoeningen in de bevolking en in de huisartspraktijk. Utrecht/Bilthoven: NIVEL/RIVM 2004.

249

249

Smeets JGE, Grooten SJJ, Bruinsma M, Jaspar AHJ, Kertzman MGM. NHG-Standaard Acne (Tweede herziening).Huisarts Wet 2007:50(6):259-68.

Smeets JGE, Grooten SJJ, Bruinsma M, Jaspar AHJ, Kertzman MGM. NHG-Standaard Acne (Tweede herziening).Huisarts Wet 2007:50(6):259-68.

541

541

Dirven-Meijer PC, De Kock CA, Nonneman MMG, Van Sleeuwen D, De Witt-de Jong AWF, Burgers JS, Opstelten W, De Vries CJH. NHG-Standaard Eczeem. Huisarts Wet 2014;57(5):240-52

Dirven-Meijer PC, De Kock CA, Nonneman MMG, Van Sleeuwen D, De Witt-de Jong AWF, Burgers JS, Opstelten W, De Vries CJH. NHG-Standaard Eczeem. Huisarts Wet 2014;57(5):240-52

541

541

Dirven-Meijer PC, De Kock CA, Nonneman MMG, Van Sleeuwen D, De Witt-de Jong AWF, Burgers JS, Opstelten W, De Vries CJH. NHG-Standaard Eczeem. Huisarts Wet 2014;57(5):240-52

Dirven-Meijer PC, De Kock CA, Nonneman MMG, Van Sleeuwen D, De Witt-de Jong AWF, Burgers JS, Opstelten W, De Vries CJH. NHG-Standaard Eczeem. Huisarts Wet 2014;57(5):240-52

248

248

Linden van der MW, Wester GP, de Bakker DH, Schellevis FG. Tweede Nationale Studie naar ziekten en verrichtingen in de huisartspraktijk: klachten en aandoeningen in de bevolking en in de huisartspraktijk. Utrecht/Bilthoven: NIVEL/RIVM 2004.

Linden van der MW, Wester GP, de Bakker DH, Schellevis FG. Tweede Nationale Studie naar ziekten en verrichtingen in de huisartspraktijk: klachten en aandoeningen in de bevolking en in de huisartspraktijk. Utrecht/Bilthoven: NIVEL/RIVM 2004.

542

542

Van Peet PG, Spuls PhI, Ek JW, Lantinga H, Lecluse LLA, Oosting AJ, Visser HS, Burgers JS, Geijer RMM, Kolnaar BGM, Eizenga WH. NHG-Standaard Psoriasis(derde herziening). Huisarts Wet 2014;57(3):128-35

Van Peet PG, Spuls PhI, Ek JW, Lantinga H, Lecluse LLA, Oosting AJ, Visser HS, Burgers JS, Geijer RMM, Kolnaar BGM, Eizenga WH. NHG-Standaard Psoriasis(derde herziening). Huisarts Wet 2014;57(3):128-35

543

543

Wielink G, Koning S, Oosterhout RM, Wetzels R, Nijman FC, Draijer LW. NHG-Standaard Bacteriële huidinfecties. Eerste herziening Huisarts Wet 2007;50(9):426-44

Wielink G, Koning S, Oosterhout RM, Wetzels R, Nijman FC, Draijer LW. NHG-Standaard Bacteriële huidinfecties. Eerste herziening Huisarts Wet 2007;50(9):426-44

248

248

Linden van der MW, Wester GP, de Bakker DH, Schellevis FG. Tweede Nationale Studie naar ziekten en verrichtingen in de huisartspraktijk: klachten en aandoeningen in de bevolking en in de huisartspraktijk. Utrecht/Bilthoven: NIVEL/RIVM 2004.

Linden van der MW, Wester GP, de Bakker DH, Schellevis FG. Tweede Nationale Studie naar ziekten en verrichtingen in de huisartspraktijk: klachten en aandoeningen in de bevolking en in de huisartspraktijk. Utrecht/Bilthoven: NIVEL/RIVM 2004.

255

255

Merrick J, Davidson PW, Morad M, Janicki MP, Wexler O, Henderson CM. Older adults with intellectual disability in residential care centers in Israel: health status and service utilization. Am J Ment Retard. 2004 Sep;109(5):413-20.

Merrick J, Davidson PW, Morad M, Janicki MP, Wexler O, Henderson CM. Older adults with intellectual disability in residential care centers in Israel: health status and service utilization. Am J Ment Retard. 2004 Sep;109(5):413-20.

256

256

Janicki MP, Davidson PW, Henderson CM, McCallion P, Taets JD, Force LT, Sulkes SB, Frangenberg E, Ladrigan PM. Health characteristics and health services utilization in older adults with intellectual disability living in community residences. J Intellect Disabil Res. 2002 May;46(Pt 4):287-98.

Janicki MP, Davidson PW, Henderson CM, McCallion P, Taets JD, Force LT, Sulkes SB, Frangenberg E, Ladrigan PM. Health characteristics and health services utilization in older adults with intellectual disability living in community residences. J Intellect Disabil Res. 2002 May;46(Pt 4):287-98.

544

544

Pikora TJ, Bourke J, Bathgate K, Foley KR, Lennox N, Leonard H. Health conditions and their impact among adolescents and young adults with Down syndrome. PLoS One. 2014 May 12;9(5):e96868

Pikora TJ, Bourke J, Bathgate K, Foley KR, Lennox N, Leonard H. Health conditions and their impact among adolescents and young adults with Down syndrome. PLoS One. 2014 May 12;9(5):e96868

257

257

Schrojenstein Lantman-de Valk van HMJ, Metsemakers JFM, Haveman MJ, Crebolder HFJM. Health problems in peolple with intellectuel disability in general practice: a comperative study. Familiy Practice 2000. Vol17.No5 405-7

Schrojenstein Lantman-de Valk van HMJ, Metsemakers JFM, Haveman MJ, Crebolder HFJM. Health problems in peolple with intellectuel disability in general practice: a comperative study. Familiy Practice 2000. Vol17.No5 405-7

258

258

Schepis C, Barone C, Siragusa M, Pettinato R, Romano C. An updated survey on skin conditions in Down syndrome.Dermatology. 2002;205(3):234-8.

Schepis C, Barone C, Siragusa M, Pettinato R, Romano C. An updated survey on skin conditions in Down syndrome.Dermatology. 2002;205(3):234-8.

545

545

Bagatin E, Kamamoto CS, Guadanhim LR, Sanudo A, Dias MC, Barraviera IM, Colombo FC. Prevalence of acne vulgaris in patients with Down syndrome. Dermatology. 2010;220(4):333-9

Bagatin E, Kamamoto CS, Guadanhim LR, Sanudo A, Dias MC, Barraviera IM, Colombo FC. Prevalence of acne vulgaris in patients with Down syndrome. Dermatology. 2010;220(4):333-9

259

259

Oeseburg B, Jansen DE, Dijkstra GJ, Groothoff JW, Reijneveld SA. Prevalence of chronic diseases in adolescents with intellectual disability. Res Dev Disabil. 2010 May- Jun;31(3):698-704.

Oeseburg B, Jansen DE, Dijkstra GJ, Groothoff JW, Reijneveld SA. Prevalence of chronic diseases in adolescents with intellectual disability. Res Dev Disabil. 2010 May- Jun;31(3):698-704.

258

258

Schepis C, Barone C, Siragusa M, Pettinato R, Romano C. An updated survey on skin conditions in Down syndrome.Dermatology. 2002;205(3):234-8.

Schepis C, Barone C, Siragusa M, Pettinato R, Romano C. An updated survey on skin conditions in Down syndrome.Dermatology. 2002;205(3):234-8.

260

260

Barankin B, Guenther L. Dermatological manifestations of Down’s syndrome. J Cutan Med Surg. 2001 Jul-Aug;5(4):289-93.

Barankin B, Guenther L. Dermatological manifestations of Down’s syndrome. J Cutan Med Surg. 2001 Jul-Aug;5(4):289-93.

257

257

Schrojenstein Lantman-de Valk van HMJ, Metsemakers JFM, Haveman MJ, Crebolder HFJM. Health problems in peolple with intellectuel disability in general practice: a comperative study. Familiy Practice 2000. Vol17.No5 405-7

Schrojenstein Lantman-de Valk van HMJ, Metsemakers JFM, Haveman MJ, Crebolder HFJM. Health problems in peolple with intellectuel disability in general practice: a comperative study. Familiy Practice 2000. Vol17.No5 405-7

261

261

Oeseburg B, Jansen DE, Dijkstra GJ, Groothoff JW, Reijneveld SA. Prevalence of chronic diseases in adolescents with intellectual disability. Res Dev Disabil. 2010 May- Jun;31(3):698-704.

Oeseburg B, Jansen DE, Dijkstra GJ, Groothoff JW, Reijneveld SA. Prevalence of chronic diseases in adolescents with intellectual disability. Res Dev Disabil. 2010 May- Jun;31(3):698-704.

258

258

Schepis C, Barone C, Siragusa M, Pettinato R, Romano C. An updated survey on skin conditions in Down syndrome.Dermatology. 2002;205(3):234-8.

Schepis C, Barone C, Siragusa M, Pettinato R, Romano C. An updated survey on skin conditions in Down syndrome.Dermatology. 2002;205(3):234-8.

260

260

Barankin B, Guenther L. Dermatological manifestations of Down’s syndrome. J Cutan Med Surg. 2001 Jul-Aug;5(4):289-93.

Barankin B, Guenther L. Dermatological manifestations of Down’s syndrome. J Cutan Med Surg. 2001 Jul-Aug;5(4):289-93.

546

546

G. Asma, P. van Erp, E. van Hagen, P. van Vlokhoven. Prevalentie van Tina Pedis (voetschimmel) bij mensen met een verstandelijke beperking. Leeronderzoek AVG-opleiding ErasmusMC 2011. 

G. Asma, P. van Erp, E. van Hagen, P. van Vlokhoven. Prevalentie van Tina Pedis (voetschimmel) bij mensen met een verstandelijke beperking. Leeronderzoek AVG-opleiding ErasmusMC 2011. 

260

260

Barankin B, Guenther L. Dermatological manifestations of Down’s syndrome. J Cutan Med Surg. 2001 Jul-Aug;5(4):289-93.

Barankin B, Guenther L. Dermatological manifestations of Down’s syndrome. J Cutan Med Surg. 2001 Jul-Aug;5(4):289-93.